75+% των Ελληνοκυπρίων είναι Υπέρ της Ομοσπονδίας
Όλα τα αριθμητικά δεδομένα που παρατίθενται στο παρόν σημείωμα, έχουν αντληθεί από την πρόσφατη έρευνα των Πανεπιστημίων Κύπρου και Κεντ (Αγγλίας), υπό την καθοδήγηση των καθηγητών Χάρη Ψάλτη και Νεόφυτου Λοιζίδη, που βασίσθηκε σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 800 Ελληνοκυπρίων και 800 Τουρκοκυπρίων.
Ευχαριστούμε θερμά τους μελετητές για την ευγενή καλοσύνη τους να μας επιτρέψουν να αντλήσουμε στοιχεία από τη μελέτη τους και να τα παραθέσουμε εδώ. Η κύρια ευθύνη για τα άλλα στοιχεία και τις πληροφορίες, που παρατίθενται στο παρόν σημείωμα, βαρύνει τον εκ των μελών της συντονιστικής ομάδας, συγγραφέα του παρόντος σημειώματος κ. Χρήστο Π. Παναγιωτίδη.
Τι είναι η Ομοσπονδία και τι συνεπάγεται;
Η Ομοσπονδία είναι ένα σύστημα κρατικής δομής και κρατικής διακυβέρνησης, όπου - στο τοπικό επίπεδο - υπάρχει ενός βαθμού αυτοτέλεια. Ο βαθμός της τοπικής αυτοτέλειας ποικίλει, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν δύο ομοσπονδίες που να είναι ακριβώς οι ίδιες. Όμως, τα κοινά γνωρίσματα όλων των ομοσπονδιών είναι ότι η υπέρτατη κρατική εξουσία (εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική) είναι μία. Η οικονομία ολοκλήρου του κράτους είναι ενιαία. Οι γενικές αρχές επί των οποίων στηρίζεται το κράτος είναι κοινές. Μια ομοσπονδία έχει ενιαία κυριαρχία, ενιαία ιθαγένεια και ενιαία διεθνή προσωπικότητα.
Οι πολίτες μιας χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτόματα και πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιθαγένεια της ΕΕ δίνει ίσα δικαιώματα (και υποχρεώσεις) σε όλους τους πολίτες ενός κράτους μέλους με ομοσπονδιακή δομή, όπως είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γερμανία και ελπίζουμε σύντομα και η Κύπρος. Στην περίπτωση της Κύπρου (και των υπόλοιπων χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (μερικοί το ανεβάζουν στο 70%-80%) των κανόνων λειτουργίας του κράτους εκπορεύεται από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με συνέπεια να μην υπάρχει η δυνατότητα διαφοροποίησης των κανόνων αυτών σε τοπικό επίπεδο.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συνθέτει τον ιδεώδη μηχανισμό για την επίλυση των αδιεξόδων, που υπάρχει το ενδεχόμενο να προκύψουν, ιδιαίτερα στο πρώτο στάδιο της λειτουργίας της ομοσπονδιακής κρατικής δομής της Κύπρου και μέχρι να εμπεδωθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης και εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ όλων των πολιτών των ομόσπονδων πολιτειών. Αυτή η δυνατότητα, που δεν υπήρχε πριν από το 2004, πρέπει να αξιοποιηθεί στο μέγιστο.
Γιατί, όμως, το 71.5% των Ελληνοκυπρίων είναι υπέρ του ενιαίου κράτους;
Πολλοί Ελληνοκύπριοι θεωρούν ότι είναι κατάφορη αδικία να καλούνται να απαρνηθούν τη δυνατότητα αυτοδιοίκησής τους, χωρίς οποιουσδήποτε περιορισμούς και επιφυλάξεις, εφόσον ο ελληνοκυπριακός πληθυσμός της Κύπρου αντιπροσωπεύει το 80% του συνολικού πληθυσμού του νησιού. Έτσι ερμηνεύεται η (αφηρημένη και θεωρητική) θετική προδιάθεση των Ελληνοκυπρίων έναντι του «ενιαίου κράτους». Όμως, για λόγους που δεν είναι του παρόντος, η λύση αυτή είναι σήμερα ανέφικτη και η ενδεχόμενη επιμονή μας σ’ αυτή την προσέγγιση οδηγεί - με απόλυτη βεβαιότητα - στον διαμελισμό. Αυτό, ακριβώς, είναι το σκεπτικό που έχει οδηγήσει το 75+% των Ελληνοκυπρίων στην επιλογή της ομοσπονδιακής δομής του κράτους, ως έναν καλό τρόπο συγκερασμού των οραμάτων της Ελληνοκυπριακής κοινότητας με τους φόβους και τις επιδιώξεις της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, ιδιαίτερα εν όψει της αποδεδειγμένης αδυναμίας της Ελληνοκυπριακής πλευράς, εδώ και 60 χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, να πείσει τους Τουρκοκύπριους και τη Διεθνή κοινότητα να αποδεχθεί τη λύση του ενιαίου κράτους.
Γιατί 20% των Ελληνοκυπρίων είναι υπέρ του διαμελισμού;
Η πανεπιστημιακή μελέτη έχει καταδείξει ότι ένα ποσοστό 20% των Ελληνοκυπρίων είναι υπέρ του διαμελισμού της Κύπρου σε δύο χωριστά κράτη. Η σύνθεση της ομάδας αυτής είναι ανομοιογενής. Υπάρχουν Ελληνοκύπριοι, ευτυχώς ολίγοι, που εναντιώνονται στο ενδεχόμενο επανένωσης της Κύπρου γιατί έχουν βραχυπρόθεσμα οικονομικά συμφέροντα που φοβούνται ότι θα πληγούν από μια τέτοια εξέλιξη. Μετά, υπάρχουν ορισμένοι Ελληνοκύπριοι πολιτικοί, που γνωρίζουν ότι η επανένωση της Κύπρου θα σημάνει τον τερματισμό της πολιτικής τους σταδιοδρομίας. Στη συνέχεια, υπάρχουν λίγοι ανώτατοι δημόσιοι υπάλληλοι, που φοβούνται ότι οι προοπτικές τους να διατηρήσουν τις θέσεις τους θα επηρεασθούν αρνητικά από την επανένωση της Κύπρου. Τέλος υπάρχουν κάποιοι Ελληνοκύπριοι (όπως και Τουρκοκύπριοι) που έχουν χάσει προσφιλή τους πρόσωπα ή έχουν επώδυνες αναμνήσεις από τα διακοινοτικά επεισόδια των τελευταίων 70 χρόνων. Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν δικαιολογημένες φοβίες που μπορούν να ξεπερασθούν μόνο με το σχεδιασμό και την ενεργοποίηση δικλείδων ασφαλείας ικανών να αποτρέψουν την επανάληψη τέτοιων περιστατικών. Το σύνολο όλων των ανομοιογενών αυτών ομάδων αντιπροσωπεύει το 20% των Ελληνοκυπρίων.
Ποιο είναι το διακύβευμα των Ελληνοκύπριων πολιτών;
Ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης - για τους Ελληνοκύπριους πολίτες - είναι το ότι οι σημαντικότερες παράμετροι μιας λύσεως, που θα την καθιστούσαν αποδεκτή, είναι το εδαφικό, το περιουσιακό (συμπεριλαμβανομένων και των αποζημιώσεων που θα δοθούν σε εκείνους που δεν θα επανακτήσουν τα απολεσθέντα περιουσιακά τους στοιχεία) και η ασφάλεια (τόσο η φυσική όσο και η κοινωνική) αλλά και η ασφαλής και καλή εφαρμογή της λύσεως που θα υιοθετηθεί.
Ποιο είναι το διακύβευμα των πολιτικών;
Σε αντίθεση με το διακύβευμα των πολιτών - πάντοτε κατά τους Ελληνοκύπριους πολίτες - το διακύβευμα των πολιτικών αφορά τη δομή της κρατικής εξουσίας, όπως η εκ περιτροπής προεδρία και η μία θετική ψήφος. Όπως προαναφέρθηκε, η ανησυχία ορισμένων Ελληνοκύπριων πολιτικών για το ενδεχόμενο του περιορισμού των εξουσιών τους ως συνέπεια της επανένωσης της Κύπρου όχι μόνο τους οδηγεί στο να μεταθέτουν το βάρος των διαπραγματεύσεων προς κατευθύνσεις άλλες από εκείνες που πραγματικά ενδιαφέρουν τους πολίτες και θα εξασφαλίσουν την μακρόχρονη τους ασφάλεια και ευημερία αλλά, σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις, τους εξωθεί στο να υποσκάπτουν την διαπραγματευτική διαδικασία.
Τι κινδύνους εγκυμονεί η διαιώνιση της αστάθειας και της αβεβαιότητας;
Απόδειξη του ότι η διατήρηση της εκάστοτε «υφιστάμενης κατάστασης» είναι ανέφικτη είναι η σύγκριση της σημερινής «υφιστάμενης κατάστασης» με την «υφιστάμενη κατάσταση» πριν από μερικά χρόνια. Σήμερα κρατούμε την ΟΥΝΦΙΚΥΠ με τα νύχια και τα δόντια. Οι Τουρκοκύπριοι μεταναστεύουν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Οι έποικοι συνεχώς αυξάνονται. Ο ολοκληρωτικός εξισλαμισμός της βόρειας Κύπρου προχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς. Η πολιτική και η οικονομική υποδούλωση της βόρειας Κύπρου από την Τουρκία προχωρεί σταθερά. Ένα στρατιωτικό επεισόδιο (ακόμα και από την τυχαία εκπυρσοκρότηση ενός όπλου), σε μια γραμμή αντιπαράθεσης 200 χιλιομέτρων, μπορεί να ανάψει φωτιές που δεν θα σβήνουν με τίποτα.
Η Κύπρος βρίσκεται σε μια πολυτάραχη και πολιτικά ασταθή περιοχή του κόσμου. Αν είναι και η εσωτερική μας κατάσταση ρευστή και αβέβαια, όλα μπορούν να συμβούν (όπως ακριβώς έγινε το 1974).
|
Οι επιλογές των Ελληνοκυπρίων - 2020
|
|
Οι επιλογές των Τουρκοκυπρίων - 2020
|
|
|
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
|
ΕΝΙΑΙΟ ΚΡΑΤΟΣ
|
ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΣ
|
ΣΤΑΤΟΥΣ ΚΒΟ
|
|
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
|
ΕΝΙΑΙΟ ΚΡΑΤΟΣ
|
ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΣ
|
ΣΤΑΤΟΥΣ ΚΒΟ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Αποδεκτή Λύση
|
38.5%
|
71.5%
|
8.0%
|
5.0%
|
|
54.2%
|
31.8%
|
71.4%
|
51.8%
|
|
Ανεκτή Λύση
|
37.7%
|
17.0%
|
12.0%
|
15.6%
|
|
17.0%
|
21.0%
|
14.5%
|
27.4%
|
|
Υποσύνολο
|
76.2%
|
88.5%
|
20.0%
|
20.6%
|
|
71.2%
|
52.8%
|
85.9%
|
79.2%
|
|
Μη-αποδεκτή Λύση
|
23.8%
|
11.5%
|
80.0%
|
79.4%
|
|
28.8%
|
47.2%
|
14.1%
|
20.8%
|
|
Σύνολο
|
100.0%
|
100.0%
|
100.0%
|
100.0%
|
|
100.0%
|
100.0%
|
100.0%
|
100.0%
|
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ
